aile defteri

balık yemeyi sevmem; ama tırı vırı atmasını bilirim. ya da o kocaman ağların nasıl atıldığını geniş nehirlere. yine o kocaman ağların nasıl tamir edildiğini de bilirim. amcalarıma dedem öğretmiş. amcalarım da bana gösterdi.

mantara daha yeni alıştım. yaylalara çıkıp toplamamsa ancak bu yazdır. golf topuna benzeyen mantarlar kof mantardır. (yoksa hos mantar mıydı amcalarım, hoslak ahmet'in konumuzla ilgisi var mıydı?) onlar toplanmaz. kökleri de yok, ayağınla vursan dağılır gider. içi beyaz olanlar da toplanmaz. (mantarcılığın altın kuralları) alanlar varmış; ama benim amcalarım onları almaz. ince köklüler de bize uygun değil. geri kalan mantarların hepsi bizimdir. zehirlenme riski neredeyse yok; çünkü bütün amcalar yeğenlerini korurlar. (siz yine de çankırı'daki mantar zehirlenmelerine dikkat ediniz)

gazeteden gemi yapıldığını amcamda görmüştüm. bu öğretmen olan büyük amcam. hatta aşkı da belki ondan öğrenmişimdir. gerçi bu konuda küçük amcam da hiç fena adam değildir. benim amcalarım, sevmeyi iyi bilirler. büyük amcam okuduğu kitapları yaldızlı kırmızı kaplarla kaplardı ben küçükken. fareler ve insanları abim ondan almıştı. ilk uçurtmamı yapan da yine aynı amcamdı. iskeletini yapmıştık da kabı ve kuyruğu kalmıştı. (sonra tay yepyeni bir uçurtma yaptı bana, o da aynı amcamın torunlarının göğünde parçalandı. bizim ufaklıklara ayrıca hayranım. çocuklar, köpekçiliğe devam mı?)

ama ilk uçurtmamı küçük amcamın göğünde uçurdum. evin karşısında ufak bir yükselti vardı; (acaba şimdi oradan hangi sokak geçiyor?) hani böyle tepe gibi bir şey. kuzenimden izin alır onunla beraber uçururdum. benim parkım vardı evimin önünde, onunsa özgürlüğü. özgürlükten bıkmıştı, uçurtmadan çabuk sıkılırdı. şimdi onun da iki çocuğu var. büyük kızıyla sek sek oynuyoruz yazları.

soba yakmasını hangisinden öğrendiğimi hatırlamıyorum. ama soba üzerindeki ekmeğin ne tatlı bir şey olduğunu küçük amcamdan öğrendim. bilen bilir, bu soba ve üstünde duran çaydanlığın hayal dünyamda ayrı bir yeri vardır. (gözlerin kapanmadan öykümü görebilecek misin?) pekmezin ne olduğunu da yengem öğretmişti. kaşık kaşık yediğim o pekmezin kaşığıyla köy oyunu nasıl oynanır, geçen yılki geleneksel aile günlerinden birinde iki yengemden birden öğrendim. ne maharetleri vardır bilmezsiniz benim güzel kızlarımın.

güzel kızlar demişken, halam da hep değerli olmuştur benim için. bir keresinde küçüktüm, babaannem daha hayattaydı, o bahsettiğim kuzenim, halam, ben ve babaannem oturup mantı doldurmuştuk. yalancı mantı değil ha, gerçek mantı. sonra kapalı çarşıya da halamla gitmiştim. bir keresinde de vapura binmiştik. hayatımda ilk kez trene bindiğimde, yanımda yine halam vardı. halamın evinde bir örgü makinesi var. her zaman ilgimi çekmiştir. onda bana ve kuzenime süveter örmüştü. o makine de hep babannemi aklıma getirir. ve bence en büyük sır, en çok zeytinli poğaçayı sevmemde halamın eli gizlidir.

bugün en büyük amcam öldü benim. babaannemden sonra gördüğüm ilk ölüm bu. anılar böyle zamanlarda geliyor insanın aklına. birlikte balık tutmadık, birlikte mantar toplamadık, her ay oturup kuru fasülye pilav yemedik, boğazda gezmedik, sanırım hiç telefonda konuşmadık. ama olsun. ona dair de anılarım var elbet. hindilerinden korkardım mesela. sincabı da ilk o göstermişti bana. 4 çocuğu olduğunu 18imde öğrendim. fakat hiçbir zararı dokunmamıştır hindilerinin veya kendisinin. çünkü bütün amcalar yeğenlerini korurlar. ve bütün halalar da cesurdur en az amcalar kadar.

zaman biraz hızlı geçiyor. halamın yeğeni de hala oldu şimdi. benim yeğenimin amcası yok. ama ona benim öğrendiğim her şeyi öğretecek büyük amcaları var. laf oyunları yapmayı seven amcaları, bir şey yazarsa hep okuyan amcaları, yaptığı işlerde arkasında duran amcaları, bütün bir yaz onu mutlu edecek amcaları, pikniğe gideceği amcaları, mantar toplayacak amcaları, oyun oynayacak amcaları... bence bütün amcalar uzun ömürlü olmalı. ve bütün babalar da birilerinin amcaları...

#2015 #bartın #akşamyazılanlar